Nieuwste cijfers over eenzaamheid onder Utrechters

45% van de Utrechters van 18 jaar en ouder was eenzaam in 2024 (1). Hiervan was 13% ernstig eenzaam en 31% matig eenzaam*. Dit blijkt uit de Gezondheidsmonitor, afgenomen in het najaar van 2024. In 2024 is het percentage ernstige eenzaamheid onder volwassenen nog vrijwel op hetzelfde niveau als tijdens corona. In 2022 was de ernstige eenzaamheid 15%. 

Het percentage (ernstige) eenzaamheid in Utrecht is vergelijkbaar met het landelijke percentage en lager dan in de andere grote steden. Ernstige eenzaamheid komt vaker voor onder Utrechters die in het buitenland geboren zijn (migrant). Utrechters met moeite met rondkomen, in eenouder- en eenpersoonshuishoudens en met basisonderwijs, vmbo, havo, vwo, mbo als opleiding zijn ook vaker ernstig eenzaam dan andere Utrechters. 30% van de Utrechters is emotioneel eenzaam en 29% is sociaal eenzaam. 

*De percentages zijn afgerond om het overzichtelijk te maken. Daardoor is de optelsom  van de percentages matige en ernstige eenzaamheid niet precies hetzelfde als het percentage totale eenzaamheid.

Wil je meer weten over over eenzaamheid in Utrecht? Ga naar de Volksgezondheidsmonitor, of bekijk de Factsheet over eenzaamheid in Utrecht.

Let op: de percentages voor volwassenen en ouderen in de factsheet komen uit de Gezondheidsmonitor 2020. Deze percentages zijn lager dan de nieuwe cijfers uit de Gezondheidsmonitor 2024.

Eenzaamheid komt ook voor onder jongere Utrechters. Uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen, afgenomen tussen mei en juli 2024, blijkt dat 53% van de Utrechtse jongvolwassenen tussen de 16 en 25 jaar eenzaam is (2). 19% van hen is ernstig eenzaam, 34% is matig eenzaam. Vergeleken met 2021 is ernstige eenzaamheid ongeveer gelijk gebleven. Wel zijn minder jongvolwassenen matig eenzaam.

Jongvolwassenen in Utrecht zijn minder vaak matig en ernstig eenzaam dan gemiddeld in Nederland en de andere grote steden. Jongvolwassenen met een buitenlandse herkomst zijn vaker ernstig eenzaam dan jongvolwassenen met een Nederlandse herkomst. Ook jongvolwassenen met voortgezet onderwijs of een mbo-opleiding en jongvolwassenen die alleen wonen of bij hun ouder(s) of verzorger(s) zijn vaker ernstig eenzaam dan andere jongvolwassenen. 

In het najaar van 2023 had 15% van de jongeren (13-15 jaar) een verhoogd risico op eenzaamheid en 6% van de kinderen (10-12 jaar) gaf aan zich vaak alleen te voelen. 

N.B.: Eenzaamheid is op andere manieren gemeten bij de verschillende doelgroepen. Hierdoor zijn de percentages niet een-op-een te vergelijken

De percentages zijn afgerond om het overzichtelijk te maken, daardoor is de optelsom van de percentages matige en ernstige eenzaamheid bij volwassenen en ouderen niet precies hetzelfde als het percentage totale eenzaamheid.

Uit een peiling van panel  Meetellen in het najaar van 2023 en het voorjaar van 2024 blijkt dat 67% van de Utrechters in een kwetsbare situatie eenzaam is (3). Hiervan is 31% ernstig eenzaam en 36% matig eenzaam. Dit is fors hoger dan gemiddeld in Utrecht. 

Voor het meten van eenzaamheid wordt in de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen gebruikgemaakt van de schaal van De Jong Gierveld (5). Deze schaal bestaat uit elf items. In de Gezondheidsmonitor Jongvolwassen en het onderzoek van Meetellen in Utrecht is gebruikgemaakt van de verkorte schaal van De Jong Gierveld (6). De verkorte schaal bestaat uit zes items.
Voorbeelden van items uit deze schalen zijn ‘Er zijn voldoende mensen met wie ik mij nauw verbonden voel’ en ‘Ik mis mensen om me heen’. Deze gevalideerde maten worden veel gebruikt in onderzoek naar eenzaamheid, zowel binnen als buiten Nederland. Met behulp van deze schalen is vervolgens onderscheid aangebracht in niet, matig of ernstig eenzaam.

Onder jongeren wordt eenzaamheid gemeten door middel van de RULS-8. Deze schaal is gevalideerd onder Nederlandssprekende adolescenten en is daardoor geschikter om te gebruiken bij jongeren. (7) Bij kinderen wordt geen gebruik gemaakt van een gevalideerde schaal om eenzaamheid te meten. In plaats daarvan kunnen kinderen aangeven of zij zich vaak alleen voelen.

1. Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen (2024). Gemeente Utrecht.  Gezondheidsmonitor (volksgezondheidsmonitor.nl.
2. Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen (2024). Gemeente Utrecht. Samenvatting gezondheidsmonitor jongvolwassenen | (volksgezondheidsmonitor.nl).
3. Meetellen in Utrecht (2024). Rapportage ‘Vertrouwen!’. Nieuws | Meetellen Utrecht!
4. van Tilburg, T., & de Jong Gierveld, J. (2007). Zicht op eenzaamheid: Achtergronden, oorzaken en aanpak.  Zicht op eenzaamheid: achtergronden, oorzaken en aanpak (Boek, 2007) [WorldCat.org].
5. de Jong Gierveld, J., & Van Tilburg, T. (2008). De ingekorte schaal voor algemene, emotionele en sociale eenzaamheid. Tijdschrift voor gerontologie en geriatrie, 39(1), 4-15.
6. Goossens et al. (2014). Reliability and validity of the Roberts UCLA Loneliness Scale (RULS-8) with Dutch-speaking adolescents in Belgium.  Psychologica Belgica, 54(1).

Dit nieuwsbericht is tot stand gekomen in samenwerking met de afdeling Volksgezondheid van de Gemeente Utrecht. 

Foto: Jerry van der Weert.